صفحه اصلی
مجموعه پژوهشی تاریخ وصّاف منتشر شد
  • 360 بازدید

مجموعۀ پژوهشی تاریخ وصّاف به اهتمام دکتر احمد خاتمی، استاد دانشگاه شهید بهشتی منتشر شد.

مجموعه منتشر شده «متن کامل و ویراسته» تاریخ وصّاف را در بردارد و در 6 جلد و 4 عنوان از سوی انتشارات دانشگاه شهید بهشتی و نشر علم منتشر شده است. این مجموعه شامل متن کامل و ویراسته تاریخ وصّاف (در دو جلد)، شرح مشکلات تاریخ وصّاف (در دو جلد) گزیدۀ تاریخ وصّاف و تحریری دیگر از تاریخ وصّاف است.

 

یکی از معتبرترین و در عین حال دشوارترین متون تاریخی قرن هفتم و هشتم کتاب «تجزیةالامصار و تزجیةالاعصار» معروف به تاریخ وصّاف تألیف عبدالله بن فضل‌الله شیرازی، مشهور به وصاف‌الحضرة شیرازی، (663- 728 ق.) عالم، ادیب، مورخ و شاعر توانای ایرانی است که در تاریخ خود علاوه ‌بر حوادث تاریخی به موضوعات دیگر دینی، فلسفی، کلامی، نجومی، ادبی، علمی و اخلاقی و... پرداخته و همه نوشته‌های خود را به آیات و اشعار و مصرع‌های عربی مزین نموده و از نثری فنی و مصنوع برای نگارش کتاب خود به افراط بهره‌ برده است به گونه‌ای که مطالب علمی و دینی و به‌ویژه تاریخی او که هدف اصلی از نگارش کتاب است در پرده‌ای از ابهام و ایهام قرار دارد و خوانندۀ عالم را نیز برای رسیدن به اصل کتاب گرفتار لغات و اصطلاحات و عبارات عربی و فارسی دشوار می‌نماید و چه‌بسا کسانی‌که به‌سبب همین موانع عطای کتاب را به لقایش بخشیده باشند و از آن بهره‌ای نبرده باشند. از راه‌های هموار کردن فهم تاریخ وصّاف بدون تردید ویرایش کتاب است که در روان‌خوانی متن غامض کتاب تأثیر فراوان دارد و دیگر کمک به حل مشکلات کتاب است که بیشتر در عبارات عربی و استخدام لغات غریب و مهجور و ترکیبات دیریاب و معرفی شخصیت‌ها و اماکن خرد و کلانی است که مؤلف به مناسبت از آنها یاد کرده است.

مجموعه پژوهشی تاریخ وصّاف، برای حلّ پاره‌ای از معضلات کتاب نخست متن کامل تاریخ وصّاف را بر پایه چاپ سنگی بمبئی و مطابقت و تصحیح با چند نسخه خطی، ویرایش نموده و در دو جلد مستقل با عنوان «متن کامل و ویراستۀ تاریخ وصّاف» منتشر کرده است. دیگر تدارک دو جلد مستقل «شرح مشکلات تاریخ وصّاف» است که کوشیده است در حدِّ مقدور گره‌های متن را بازگشاید. ترجمۀ همه عبارات عربی اعم از آیات قرآنی، احادیث، اشعار و مصرع‌های عربی، ضرب‌المثل‌های عربی و... به انضمام فرهنگ لغات و اصطلاحات و فرهنگ اشخاص و اماکن، فهارس آیات قرآنی، احادیث ، اشعار عربی و فارسی، مصرع‌های عربی و فارسی به‌علاوۀ ذکر منابع و مآخذ هر یک تا آنجا‌که مقدور و ممکن بود آمده است.

در این دو مجلد استاد گرانمایه و دانشمند فرزانه جناب آقای دکتر جلیل تجلیل تقبل زحمت نموده و ترجمه عبارات عربی را عهده‌دار شدند و نام ایشان زینت بخش کتاب شرح مشکلات تاریخ وصّاف است. راه دیگر برای درک محتوای تاریخ وصّاف، بازنویسی آن به نثر امروز و نقل مطالب مهم تاریخ وصّاف به شیوه امروزی است تا علاقه‌مندان به تاریخ بتوانند به آسانی به آنچه وصاف‌الحضرة در تاریخ خودش ذکر کرده آشنا شوند. این جلد باعنوان «تحریری دیگر از تاریخ وصّاف» در این مجموعه منتشر شده است.

کتاب دیگر این مجموعه «گزیدۀ تاریخ وصّاف» است که برای دانشجویان دکتری رشته‌های زیان و ادب فارسی و تاریخ ایران طراحی شده و در پاورقی کتاب توضیحات لازم برای کمک به خواننده به منظور دست‌یابی به معانی و مفاهیم کتاب آمده است.

افزودن نظرات