پژوهشکده
علوم محیطی

جمعی از اعضای هیأت علمی رشته‌های شیلات، محیط زیست و علوم آبزیان کشور نسبت به مواضع اخیر مدیر سازمان شیلات واکنش نشان دادند.

به گزارش خبرنگار محیط زیست فارس، جمعی از اعضای هیأت علمی رشته‌های شیلات، محیط زیست  و علوم آبزیان کشور نسبت به مواضع اخیر مدیر سازمان شیلات واکنش نشان دادند. و ﺿﻤﻦ ﻧﻘﺪ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺁﺑﺰﻳﺎﻥ، ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﻧﺎﻭﮔﺎﻥ ﺻﻴﺎﺩی ﻭ ﻭﺭﻭﺩ بیﺿﺎﺑﻄﻪ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎی ﺁﺑﺰی ﻏﻴﺮﺑﻮمی ﻭ ﻣﻬﺎﺟﻢ، ﻧﮕﺮﺍنی ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﻣﻘﺎﻡ ﺍﺟﺮﺍیی ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺑﺮﺍﺯ کرده ﻭ ﺧﻮﺍﺳﺘﺎﺭ ﺍﺳﺘﻘﺮﺍﺭ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻋﻠمی ﺟﺎﻣﻊﻧﮕﺮ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﺷﺪﻧﺪ.

ملت عزیز ایران، صیادان شریف و آبزی­‌پروران گرامی؛ همان‌گونه که مستحضر هستید در روزهای اخیر نامه‌ای از سوی یکصد و پنجاه نفر از اساتید چهل دانشگاه کشور در رشته‌های شیلات، محیط‌زیست و زیست شناسی در راستای انجام مسئولیت اجتماعی، خطاب به رئیس‌جمهور محترم منتشر شد که به کنار گذاشته شدن صاحبان اندیشه در تصمیم گیری‌های کلان این حوزه و وارد آوردن آسیب­های جبران ناپذیر به منابع و ذخایر آبزی کشور با اتخاذ راهبردها و تصمیمات غلط، به‌خصوص در یک دهه اخیر اشاره داشت. صاحب‌نظران، ضمن نقد وضعیت مدیریت منابع و ذخایر آبزی، در خصوص توسعه خارج از چارچوب ناوگان صیادی و واردات و معرفی بی‌ضابطه گونه‌های آبزی غیربومی و مهاجم، نگرانی خود را به بالاترین مقام اجرایی کشور ابراز نمودند و خواستار استقرار مدیریت علمی جامع‌نگر در این بخش شدند.

حداقل انتظار به این کنشگری مسئولانه و دلسوزانه، دعوت از منتقدان و شنیدن نقطه نظرات آنها در راستای تعامل سازنده با اکثریت بضاعت علمی کشور در این بخش بود. اما متأسفانه شاهد آن بودیم که مدیریت این نهاد دولتی با انتشار نامه‌ای در تاریخ بیست و یکم دی‌ماه سال جاری خطاب به ریاست محترم سازمان حفاظت محیط‌زیست، در یک فرار رو به ‌جلو با نادیده گرفتن عامدانه نقدهای مطرح‌شده در خصوص صدور مجوزهای بی‌ضابطه صیادی و پاک کردن صورت‌مسئله، صرفاً با اشاره به ‌نقد مطروحه دوم (پرورش ماهی مهاجم تیلاپیا) منتقدان را به تقابل و مناظره در این باب دعوت نمود. در همین راستا در تاریخ پنجم بهمن‌ماه نیز در اظهاراتی عجیب و با تعابیری ناشایست از قبیل «جوسازی فضای مجازی» سعی ناشیانه‌ای در تقلیل سطح این خواست جمعی داشتند و با متهم کردن جمع کثیر متخصصین دانشگاهی به «یک‌سویه نگری»، و طرح موضوعاتی نظیر سند امنیت غذایی کشور، مجدداً با واکنشی غیرمسئولانه سخن از مناظره با منتقدان به میان آورده و به تعبیری مذموم، قاطبه اساتید محترم کشور را «دلواپسان» نامیدند. همچنین مدیران سازمان شیلات اعلام کردند با بی‌توجهی به نقدهای طرح‌شده مسیر (غلط) گذشته را با قدرت ادامه خواهند داد (متن این اظهارات در پایگاه رسمی این سازمان منتشر شده است). بنابراین ضمن آن که این قبیل رفتارها را در تراز مدیریت انقلابی در چارچوب نظام مقدس جمهوری اسلامی نمی‌دانیم و مقرر شده بود تا حصول نتایج اصلاحی سکوت اختیار نماییم، اما با غبارآلود شدن فضا و طرح شائبه عدم آمادگی جهت مناظره، ادامه سکوت را جایز ندانسته و ناگزیر نکاتی را در پاسخ به این مواضع غیرمسئولانه در چهارده بند به شرح ذیل بیان می­نماییم:

1.در ابتدا خودمان، سپس ایشان و سایر مسئولین را به تعمق در سیره علوی دعوت می‌نماییم. جایی که فرمایشات امیر مؤمنان از هر نصیحتی راهگشاتر و مؤثرتر می‌نماید: «بی‌گمان کاری که به تو سپرده شده برای تو طعمه نیست؛ بلکه امانتی است بر گردن تو که باید در برابر مافوق خود پاسخگو باشی و از او اطاعت کنی. تو حق نداری نسبت به ملّت استبداد بورزی و خودسرانه تصمیم بگیری یا بی در دست داشتن سندی اطمینان‌بخش به کار مهم و خطیری دست یازی» (نهج‌البلاغه، نامه 5).

2.ایشان را به درک قداست جایگاه تأییدکنندگان نامه دانشگاهیان و وزن علمی آن‌ها که شامل متخصصین و اکثریت بضاعت علمی کشور می‌باشند دعوت می‌نماییم، و یادآور می‌شویم تعابیری نظیر «جوسازی مجازی» و جوابیه‌هایی از سر استیصال نه سبب محو شدن «واقعیت‌ها» می‌شود و نه توان کاهش احساس تکلیف و دل‌نگرانی آنان را دارد. چراکه این قشر، تمام عمر خود را برای اعتلای این آب و خاک صرف نموده‌اند و همچنان بر عهد خود برای فداکاری برای کشور اسلامی خود پایدار خواهند بود.

3.علیرغم اینکه جامعه دانشگاهی خود را بخشی جدانشدنی از مجموعه مدیریت اکوسیستم های آبی کشور می‌داند (هرچند در سال های گذشته این ظرفیت به مرور از طرف شیلات کاملاً کنار گذاشته شده است)، اما نقدهای مطرح‌شده چه در شکل کلی آن در قالب نامه فوق‌الذکر و چه به‌صورت تخصصی را بر مدیریت شیلات کشور به‌خصوص در سال های اخیر الحق و الانصاف وارد می‌دانیم، که وضعیت «میدان» خود گواه بر این ادعاست، بنابراین معتقدیم مدیریت این حوزه باید در جهات مختلف خود را پاسخگو بدانند، نه مطالبه گر.

4.پیشنهاد می‌شود مدیریت محترم شیلات در خصوص «توسعه لجام گسیخته ناوگان صیادی کشور مبتنی بر ضوابط یک جانبه و صدور سخاوتمندانه مجوزهای صیادی در ماه‌های اخیر در دوران مسئولیت خود» که در اولویت اول نقدهای مطروحه قرار گرفته بود و حتی اعتراض رسمی موسسه تحقیقات شیلات را نیز به دنبال داشته است و همچنین درخصوص اهمال کاری­­های صورت گرفته در طرح ساماندهی صید و صیادی، به جامعه صیادی، متخصصین و همین‌طور افکار عمومی توضیح دهند.

5.ریاست محترم سازمان شیلات بارها اعلام داشته‌اند در خصوص مباحث شیلاتی تخصص کافی را ندارند، این که چطور بدون تخصص وارد چنین عرصه حساسی شده‌اند بماند، اما پیشنهاد می‌شود از همان «صاحب­نظران گرانمایه، معاونین و مدیران کل ستادی و استانی» محترم که در نامه صادره به سازمان حفاظت محیط‌زیست برای دفاع از پرورش تیلاپیا ایشان را معرفی نموده‌اند، در خصوص سرنوشت و نتایج طرح‌های راهبردی قبلی سازمان شیلات نظیر گسترش بی‌ضابطه ناوگان صید کیلکا و تعاونی‌های صید پره، نحوه اجرا و نتایج برنامه راهبردی کنترل بیماری لکه سفید و ورشکستگی صنعت میگو در سالهای گذشته، نتایج ورود سیستم پرورش مداربسته قزل‌آلا، واردات تخم چشم زده قزل‌آلا و بیماری‌های متعدد وارداتی با آن‌ها و ورشکستگی گسترده پرورش‌دهندگان، نتایج طرح تولید مولدین عاری از بیماری قزل‌آلا، بی­برنامگی استراتژیک در راستای اصلاح نژاد و تولید لاین بومی قزل آلا، بی­ برنامگی مدیریت بازار و همین‌طور از دست رفتن بازارهای صادراتی ماهیان گرمابی، عدم برنامه‌ریزی برای ارتقای بهره‌وری در واحد سطح در پرورش ماهیان گرمابی در دهه­های گذشته علیرغم تنش‌های آبی، عدم رفع موانع مربوط به صادرات خاویار و از دست رفتن جایگاه جهانی خاویار ایران در رقابت با سایر رقبا و همچنین شکست برنامه‌های بازسازی ذخایر این ماهیان ارزشمند، عدم انطباق واقعیات میدانی با آمارهای سازمانی، و موارد اخیر شامل پرورش ماهی در قفس و توسعه صید مخرب ترال توضیح بخواهند و به افکار عمومی و جامعه متخصصین پاسخ دهند. همه این طرح‌ها با تعابیری که امروز برای توسعه تیلاپیا به کار برده می‌شوند در برهه‌های زمانی مختلف از سوی مدیران این سازمان به اولویت ملی زمان خود بدل شدند و البته چه تبعات منفی اکولوژیک و هزینه‌های اقتصادی و اجتماعی که به کشور تحمیل نکردند.

6.یادآوری می‌نماییم افکار عمومی در خصوص تبعات منفی توسعه ناوگان صید مخرب ترال، حضور کشتی‌های بیگانه، نحوه ارتباط آنها با شرکتهای ایرانی و غارت منابع آبزیان کشور هنوز از طرف سازمان مسئول این راهبرد، توضیح قانع‌کننده و شفافی دریافت نکرده است و حتی استعفای مدیران سابق سازمان شیلات نیز تسلی‌بخش سفره زخم‌خورده صیادان بومی و جوابگوی سؤالات متعدد متخصصین و دلسوزان نشده است، بنابراین به حلقه مدیریت شیلات پیشنهاد می‌شود ذهن جمیع این «دلواپسان منابع آبزی کشور» را با توضیحات مربوطه روشن بفرمایند.

ادامه خبر در خبرگزاری فارس