قطب‌ علمی تاریخ ادبیات فارسی

گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید بهشتی قطب علمی تاریخ ادبیات فارسی

تاسیس: سال 1386 تحت عنوان «تاریخ ادبیات فارسی» توسط گروه زبان و ادبیات فارسی دانشکده
مدیر: دکتر احمد خاتمی
اعضا: دکتر سیدجعفر حمیدی، دکتر سیدعلی‌محمد سجادی، دکتر محمد غلام‌رضایی، دکتر کاظم دزفولیان، دکتر میرمنصور ثروت، دکتر محسن راثی، دکتر عبدالامیر چناری، دکتر سیده مریم ابوالقاسمی، دکتر مریم مشرف‌الملک
معرفی قطب:

قطب تاريخ ادبيات فارسی که در اواخر سال 1385 تایيد و تصويب آن به دانشگاه ابلاغ شد، در جلسات علمی خود برابر با برنامه‌‏هايی که از پيش اعلام نموده بود، تصميماتی را اتخاذ و برای کاربردی نمودن آنها اقداماتی را انجام داده است. از جمله برنامه‌های قطب علمی تاريخ ادبيات فارسی برنامه‌‏ريزی برای تدوين کتاب‌شناسی تاريخ ادبيات فارسی است که بنابه تصويب شورای علمی، انجام اين کار به دو تن از استادان ادبيات فارسی که در امر تهيه کتاب‏‌شناسی تبحری دارند، پيشنهاد گرديد. مقدمات لازم برای کار فراهم آمده و پيش‌بينی می‌شود اين پروژه حداکثر تا مهرماه سال 1387 به اتمام برسد. از ديگر مصوبات شورای علمی برابر با برنامه‌‌‏های پيشنهادی قطب، هدايت دانشجويان مقاطع تحصيلات تکميلی به تحقيق و پژوهش و تدوين رساله‌‏های دانشگاهی با موضوع‌های مرتبط با تاريخ ادبيات فارسی است که برای تحقق آن، گروه رساله دکتری تاريخ نقد و تحليل آثار ادبی دوره افشاريه و زنديه را مصوّب نموده است اين رساله را آقای اکبر شاملو جانی‌بيگی به راهنمايی جناب آقای دکتر دزفوليان تهيه و تدوين می‌کند. علاوه بر آن، رساله‏‌‌‌های جنبی ديگر از جمله سبک‌شناسی کيميای سعادت به راهنمايی جناب آقای دکتر غلام‌رضايی در مقطع کارشناسی‌ارشد به تصويب رسانده است.
تهيه کتاب برای تقويت کتابخانه مرکزی و کتابخانه دانشکده ادبيات به‌منظور فراهم آوردن مقدمات لازم برای تاسیس کتابخانه تخصصی تاريخ ادبيات فارسی از ديگر مصوبات شورای علمی بوده است. مقرر است که کتابخانه تخصصی تاريخ ادبيات فارسی در مرکز ايران‏‌شناسی کتابخانه مرکزی دانشگاه تاسيس گردد تا همگان بتوانند برابر مقررات کتابخانه از آن بهره‏‌مند شوند. هم اکنون مقدمات تاسيس مرکز ايران‌شناسی کتابخانه مرکزی دانشگاه فراهم شده و پيش‏‌بينی می‌شود تا مهر سال 87 اين مرکز که شامل کتابخانه تخصصی ايران‏‌شناسی و تاريخ ادبيات فارسی نيز می‌باشد تکميل و بهره ‌برداری شود.
هدايت طرح‏‌های پژوهشی همکاران دانشگاهی به سمت پژوهش در حوزه‌های تاريخ ادبيات فارسی نيز از برنامه‏‌های قطب علمی است. از جمله طرح‌های مرتبط يکی طرح تحقيقاتی: تحقيق در ادبيات دوره سامانی است که به همت جناب آقای دکتر راثی انجام يافته است. ديگر طرح تحقيقاتی درباره متون منثور صوفيانه است که در آن يک‌صد‌‌و‌سی رساله و کتاب در حوزه تصوف و عرفان بررسی و تحليل شده است. مجری اين طرح جناب آقای دکتر غلام‌رضايی هستند. از برنامه‌‏های ديگر قطب علمی تاريخ ادبيات فعال نمودن دانشجويان رشته ادبيات فارسی در حوزه‌های تحقيقاتی مرتبط با تاريخ ادبيات فارسی است. مديريت قطب علمی با تشويق گروهی از دانشجويان طرح تهيه نرم‌افزار چند رسانه‌ای تاريخ ادبيات فارسی در عهد صفوی را به مرحله اجرا در آورده است. هدف از اجرای طرح، تحقيق، تدوين و تنظيم و توليد نرم‌‏افزار آموزشی چند رسانه‏‌ای تاريخ ادبيات فارسی در دوره صفويه به منظور استفاده از فناوری‏‌های نوين در جهت تدريس درس تاريخ ادبيات است. اين برنامه در دوازده بخش 50 دقيقه‌ای با اهداف آموزشی و در حوزه‏‌های زير طراحی شده است:

  • اوضاع و احوال سياسی اجتماعی ايران در عهد صفويه
  • تصوف در عهد صفويه
  • علم و عالمان در دوره صفويه
  • شعر دوره صفويه
  • نثر دوره صفويه
قرار است در اين نرم‌‏افزار، علاوه بر استفاده از راوی، از گفتگو با استادان برجسته در هر بخش نيز استفاده شود. قطب علمی در نظر دارد برای واحدهای درسی تاريخ ادبيات فارسی در دوره‏‌های ديگر نيز اين طرح را اجرا کند. اطلاع‌‌رسانی و انتشار اهداف و برنامه‌های قطب علمی از ديگر کارهای شورای علمی است که در مقدمه گفتگوی مفصل اعضای علمی گروه ادبيات با کتاب ماه ادبيات به ويژه بخش گفتگوی مدير قطب با ماهنامه مذکور به همين منظور صورت گرفته که در شماره آتی نشريه منتشر خواهد شد.
طراحی جلسات بحث و بررسی درباره وضعيت تاريخ ادبيات فارسی در دانشگاه‏‌ها از جمله ديگر برنامه‌‏های قطب علمی است که گفت‌وگو درباره چگونگی برگزاری آن در جلسات شورا تصميم‌گيری و مقرر شد که جلسات نخست به صورت حضور صاحب‏‌نظران در جمع شورا و سپس به صورت گردهمایی از استادان درس تاريخ ادبيات باشد. شناسايی و آشنايی با استادان درس تاريخ ادبيات فارسی در دانشگاه‏‌ها نيز از مصوبات شورای علمی قطب بوده است که برای تحقق اين منظور فرم‌‏هايی تهيه شده که در آن اطلاعات لازم درباره استادان درس تاريخ ادبيات خواسته شده است. اين فرم‌‏ها برای ارسال به دانشگاه‏‌های کشور آماده شده است.
شناسايی استادان و محققان خارجی در حوزه تاريخ ادبيات فارسی نيز از برنامه‌های ديگر قطب بوده است که مقدمات آن با رايزنی‌هايی که با مراکز مرتبط از جمله ايران‏‌شناسی و سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و استادان مطلع، صورت گرفته، فراهم شده است. انتشار نشريه تخصصی جهت ارائه آخرين دستاوردهای علمی قطب، نيز از مصوبات شورای علمی است که به تایيد مسئولان محترم دانشکده و دانشگاه نيز رسيده و مقدمات اخذ مجوز آن فراهم شده است. مدير مسئولی فصل‌نامه تخصصی را جناب آقای دکتر دزفوليان عهده‌‏دار شده‌‏اند. پيش‏‌بينی می‌شود نخستين شماره اين نشريه تا پايان سال 1386 منتشر گردد. تهيه و تدوين طرح جامع تاريخ ادبيات فارسی از دوران پيش از اسلام تا دوره معاصر و در قلمرو زبان فارسی و نيز طرح تدوين کتاب‏‌های درسی دانشگاهی برای درس تاريخ ادبيات و نيز طرح بررسی و نقد کتب تاريخ ادبيات موجود در بازار و نيز طرح نقد و بررسی و ارائه راه‌کارهای مناسب و علمی برای تاليف جديد کتب تاريخ ادبيات در مقاطع دبيرستان و پيش دانشگاهی و همين برنامه‌ريزی برای طراحی و فعال نمودن سايت تاريخ ادبيات فارسی از ديگر مصوبات و برنامه‌‏های قطب علمی است که به‌امیدخدا در مواقع و مواضع مناسب تحقق خواهد يافت.