تهران- ایرنا- استاد جامعه شناسی دانشگاه شهید بهشتی معتقد است که بخشی از سیاست‌های کلان جمعیتی بهتر است بر حمایت و استفاده از نیروی انسانی و مولد کشور متمرکز شود تا مساله افزایش جمعیت در سال‌های آینده و اهداف سیاست‌های کلان جمعیتی محقق شود.
مهدی مالمیر روز شنبه در گفت و گو با خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا در این خصوص توضیح داد: با حمایت از نیروی مولد جمعیتی، زمینه برای به کارگیری از این ظرفیت نیروی انسانی جوان، عمدتا تحصیل کرده و متخصص فراهم می آید. در نتیجه از این طریق با به گردش درآمدن چرخ رونق و رشد اقتصادی، شرایط در بلندمدت به نفع حل مساله کمیت و افزایش جمعیت سوق پیدا می کند. به عبارتی مقدم بر رشد کمی جمعیت، رشد و رونق اقتصادی با استفاده از همین ظرفیت موجود جوان در کشور است.
استاد جامعه شناسی دانشگاه شهید بهشتی تاکید کرد: کشور ما از سال ۸۵ وارد فاز موهبت یا پنجره جمعیتی شده است. این دریچه یک دوره زمانی محدود است که معمولا در جریان پویایی های جمعیتی در ساختار جمعیت کشورها اتفاق می افتد. در این حالت جمعیت مولد از جمعیت غیرمولد پیشی می گیرد.
مالمیر ادامه داد: در واقع نسبت جمعیت ۱۵ تا ۶۵ ساله ها فزونی می یابد که این طبقه جمعیتی ماهیتا یک طبقه مولد محسوب می شود که باید معمولا بار تکفل جمعیت های خارج از سنین را عهده دار شود. بنابراین ضروری است در جامعه ای که چنین فرصت ساختاری حادث شده است، از آن به نفع تزریق انرژی و سرعت بخشی به حرکت های پیش رونده و توسعه آفرین در عرصه های مختلف به نحو شایسته ای استفاده کرد.
ایجاد بستر رشد برای نیروهای جوان و مولد
این استاد جامعه شناس اظهار داشت: سیاست افزایش جمعیت خوب است اما بیشتر مشوق ها اقتصادی است. این در حالی است که درصد زیادی از جمعیت کشور ما هنوز جوان یا میان سال هستند و می توان با فراهم کردن بستر رشد و شکوفایی برای این افراد از نیروهای مولد موجود استفاده کرد. در عین حال سیاست افزایش جمعیت را هم می شود در کنار این قضیه آرام پیش برد.
مالمیر با بیان اینکه در حال حاضر موضوع مهم امروز استفاده از پنجره جمعیتی ایران و نیروهای مولد موجود است، خاطرنشان کرد: سیاستگذاران باید شرایطی را فراهم کنند تا نیروی فعال و مولد موجود در کشور به فرزندآوری روی آورند. وقتی بسترهای جامعه از جمله امنیت شغلی، اجتماعی و اقتصادی فراهم شود، افراد به زندگی خود با آرامش خاطر ادامه داده و در دل این آرامش و امنیت با خواست و میل خودشان اقدام به فرزندآوری می کنند.
این استاد جامعه شناس اظهار داشت: نرخ بیکاری در کشور بالا است. همین مساله زمینه ساز مهاجرت شماری از افراد و نخبگان از کشور می شود. در حالی که اگر بسترهای لازم در کشور فراهم شود، این جمعیت مهاجرت نکرده بلکه در کشور می مانند و با تلاش و فعالیت برای کشور آورده های بسیاری به همراه می آورند.
با مهاجرت جمعیت مولد، جمعیت سالمند در کشور باقی می‌ماند
استاد جامعه شناسی دانشگاه شهید بهشتی معمولا افرادی که از کشور مهاجرت می کنند، جمعیت جوان و مولد کشور هستند. با مهاجرت جمعیت مولد، فقط جمعیتی از سالمندان در کشور باقی می ماند؛ بنابراین بهتر است سیاست های کلان روی حمایت و استفاده از نیروی انسانی موجود متمرکز شود؛ چراکه با حمایت از نیروی مولد، مشکل افزایش جمعیت نیز حل خواهد شد.
مالمیر گفت: ما می توانیم از روابط خود با کشورهای دیگر استفاده کرده و از تجربیاتشان در زمینه های مختلف، چالش هایی که با آنها مواجه بوده اند و امروز ما با آنها مواجه هستیم، استفاده کنیم و در تدوین سیاست ها و برنامه های جمعیتی ضمن توجه به بسترهای فرهنگی جامعه خودمان به سمت راهکارهای درست و منطقی برویم.
وی با بیان اینکه وقتی یکسری مشکلات در کشور حل شود، چالش های زندگی عموم مردم نیز حل خواهد شد، افزود: این باعث می شود مردم احساس آرامش، امنیت و اعتماد کرده و حس خوش بینی پیدا می کنند. اما در حال حاضر به دلیل مشکلات موجود سن ازدواج یا فرزندآوری بالا رفته است و بیکاری و عدم امنیت شغلی و برخی مسائل دیگر نشانگر آن است که در این شرایط نمی توان صرفا به سیاست های افزایش جمعیت متکی بود. البته کشور ما به سبب ساختار اجتماعی و فرهنگی خاصی که دارد، همچنان جزو یکی از جوامع با عمومیت بالای ازدواج است و خود این مزیتی است که می توان در سیاست های جمعیتی به آن توجه کرد.
با سیاست‌های مالی و ایجاد آرامش و امید جمعیت مولد را به فرزندآوری تشویق کنیم
این استاد دانشگاه تاکید کرد: ما تا سال ۱۴۳۰ تا ۱۴۳۵ جمعیت مولد داریم و حدود ۳۰ سال فرصت طلایی برای مسوولان و سیاستگذاران است که برای کمک به رشد و توسعه جمعیت اقدامات لازم را انجام دهند. این یعنی اینکه تا سال ۱۴۳۰ رقم مطلق جمعیت کم نمی شود اما می توان در این مدت با سیاست های مالی و غیرمالی، ایجاد آرامش، امنیت و امید در جامعه، مردم را به فرزندآوری با میل و خواست خودشان ترغیب کرد.
این استاد جامعه شناس بیان کرد: در جامعه شناسی یک نظریه معروف کنش وجود دارد که کنش را محصول زنجیره آگاهی، ارزش و هنجار می داند. یعنی باید با فراهم آوردن زمینه و بسترهای یک زندگی باامنیت و باکیفیت برای همه گروه های اجتماعی شرایط رشد دانش و آگاهی شهروندان را بالا برد و با علم به نظام هنجاری و ارزشی جامعه به سمت تغییرات رفتاری حرکت کرد.
مالمیر در پایان خاطرنشان کرد: به خاطر داشته باشیم جامعه را انسان ها می سازند و همه ما باید برای ایجاد تغییرات مثبت در کشورمان دست به دست هم بدهیم. همه ما موظف هستیم برای این منظور تلاش کنیم و با کمک یکدیگر در جهت بهبود و سربلندی جامعه و به تبع خودمان قدم برداریم.