این مرکز پس از طی فرایندی 4 ساله در سال 1398 و با همکاری کمیسیون ملی یونسکو و مرکز آموزش‌ها و پژوهش‌های بین‌المللی وزارت امور خارجه، در دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی تأسیس شد. مؤسس و رئیس مرکز ـ دکتر حسن باستانی‫راد، عضو هیئت علمی گروه تاریخ ـ از سال 1394 نمایندۀ رسمی و رابط ملی ایران در شبکه کشورهای جاده ابریشم سازمان یونسکو بوده است.
در مرکز پژوهشی جاده ابریشم 10 عضو هیات‌علمی به‌همراه نمایندگان و مشاوران سازمان‌های همکار، فعالیت‌های پژوهشی را در سطح ملی و بین‌المللی و در دو گروه «میراث مشترک» و «تعاملات فرهنگی» سامان می‌دهند.